پولیپ رحم (آندومتر)
پولیپ آندومتر
شاید برایتان جالب باشد که حدوداً می‌توان گفت از هر ۴ خانم، حداقل ۱ نفر مبتلا به پولیپ رحم می‌شوند. پولیپ آندومتر، به رشد بیش از حد بافت دیواره رحم (آندومتر) گفته می‌شود. در برخی از خانم‌ها این رشد اضافه، به صورت خونریزی غیرطبیعی رحمی بروز پیدا می‌کند اما در بسیاری از خانم‌ها نیز پولیپ آندومتر علامتی ندارد.
در این مقاله، همه چیز راجع به پولیپ رحم، تشخیص آن، علائم و درمان پولیپ آندومتر را برایتان گفتیم.
پولیپ رحمی چیست ؟
رحم یک فضای خالی بالقوه است که در حالت عادی این فضا روی هم خوابیده است. بافت داخلی دیواره رحم، آندومتر نام دارد. این حفره، هر ماه در معرض تغییرات هورمونی قرار می‌گیرد و در هر سیکل قاعدگی با تغییر سطح هورمون استروژن و پروژسترون ضخامت آندومتر تغییر می کند. در طی چرخه قاعدگی این بافت به تدریج ضخیم شده و در زمان پریود ریزش می‌کند.
به دلیل اثرات هورمونی بویژه استروژن در برخی خانم ها رشد بیش از سلول های آندومتر رخ می دهد و باعث ایجاد زائده برجسته به داخل حفره رحم می شود که به آن پولیپ رحم (آندومتر) می گویند.
پولیپ ها میتوانند قائده مسطح (sessile) داشته باشند ویا بوسیله پایه باریکی به داخل رحم اتصال داشته باشند(pedunculated).
اندازه پولیپ‌ها متغیر است و می تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متفاوت باشد.
پولیپ‌ها می توانند به صورت منفرد یا متعدد در رحم مشاهده شوند.
علائم پولیپ رحمی
اغلب پولیپ آندومتر، بدون هیچ علامتی بوده و در سونوگرافی به صورت اتفاقی دیده می‌شود. ما به شما پیشنهاد می کنیم به بهترین سونوگرافی مراجعه نمایید تا با تشخیص درست بتوان آن را درمان کرد. در برخی موارد که دارای علائم است، ممکن است آن را به صورت لکه بینی قبل یا بعد از سیکل‌های قاعدگی مشاهده کنید. اگر پولیپ بزرگ باشد، به صورت خونریزی زیاد و بیش از حد در سیکل‌های قاعدگی بروز پیدا کند.
در برخی موارد، خانم‌ها با دیدن لخته‌های خون بسیار به متخصص زنان مراجعه می‌کنند که در معاینه آنها پولیپ رحم (آندومتر) دیده می‌شود. به طور کلی می‌توان از جمله علائم پولیپ رحمی، موارد زیر نام برد:
- خونریزی یا لکه بینی قبل و بعد از سیکل قاعدگی
- حجم خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی
- لکه بینی واژینال یا خونریزی بعد از دوران یائسگی
- ناباروری
- درد در زمان قاعدگی در پولیپ هایی که به داخل سرویکس گسترش یافته اند.
علل ایجاد پولیپ رحم
نحوه شکل‌گیری پولیپ ها هنوز به طور کامل مشخص نیست اما نوسانات سطح هورمون می‌تواند دلیلی برای ایجاد پولیپ آندومتر باشد. هورمون‌های زنانه به خصوص استروژن در شکل‌گیری بافت آندومتر تاثیرگذار است. در هر چرخه قاعدگی، میزان هورمون استروژن کم و زیاد می‌شود که ضخامت مخاط رحم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
عوامل موثر در ایجاد پولیپ رحم
عواملی از جمله سن بین ۴۰ تا ۵۰ سالگی، یائسگی، چاقی، مصرف داروهای هورمونی ضد استروژن مانند تاموکسیفن و فشار خون بالا می‌تواند در ایجاد پولیپ آندومتر موثر باشد.
در صورتی که سطح استروژن در بدن افزایش پیدا کند، چه به صورت دارویی یا فعالیت‌های مربوطه می‌تواند احتمال ابتلا به پولیپ رحمی (آندومتری) را افزایش دهد. همچنین افزایش وزن برای خانم‌های بالای ۳۰ سال بیشتر این افراد را در معرض ابتلا قرار می دهد.
تشخیص پولیپ رحم
معاینه بالینی
پزشک طی معاینه لگنی پولیپ ها را می‌تواند مشاهده کند ولی برای تشخیص پولیپ سایر نواحی روش‌های تشخیصی دیگری به کار گرفته می‌شود.
سونوگرافی واژینال
در این روش، با استفاده از پروب واژینال اندومتر با دقت بیشتری بررسی می شود. این سونوگرافی ترانس واژینال باید در روز ۵-۳ سیکل قاعدگی انجام شود، چون در این زمان دیواره رحم نازک است و پولیپ های کوچک اندومتر نیز قابل تشخیص هستند.
سونوهیستروگرافی
در این روش طی سونوگرافی واژینال، پزشک پولیپ را تشخیص می‌دهد. در واقع پزشک با استفاده از لوله‌ای که داخل واژن می‌کند، سرم نمکی به درون رحم شما تزریق می‌کند. این مایع باعث بزرگ شدن رحم می‌شود که در نتیجه نمای بهتری از درون رحم به پزشک نشان خواهد داد.
هیستروسکوپی
هیستروسکوپ، لوله‌ای تلسکوپی است که از طریق واژن وارد رحم شده و درون رحم را با آن می‌توان معاینه کرد. در صورتی که در حین این معاینه، پزشک پولیپی را مشاهده کند، می‌تواند با استفاده از ابزار جراحی، آن را بردارد.
بیوپسی آندومتر
در این روش یک وسیله نرم داخل رحم می‌شود و نمونه‌ای از بافت رحم برداشته می‌شود. سپس نمونه برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا عارضه‌های مختلف روی آن بررسی شود.
کورتاژ تشخیصی
این روش در اتاق عمل به کار برده می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از وسیلهای فلزی که حلقه‌ای در انتهای خود دارد، برای نمونه برداری استفاده می‌کند.
سوالات متداول
در ادامه با یکسری از سوالاتی که ممکن است شما شما عزیزان با آن روبرو شوید، همراه‌تان هستیم:
● فرق فیبروم با پولیپ رحم چیست؟
پولیپ‌های رحمی در داخل حفره رحم و از منشا دیواره رحم (آندومتر) به وجود می‌آیند. در صورتی که فیبروم‌ها از منشا بافت عضلانی رحم (میومتر) هستند. برای درک تفاوت این دو ضایعه می‌توان گفت پولیپ‌ها حالت انعطاف پذیر داشته و در جدار داخلی رحم شکل می‌گیرد در حالی که فیبروم ها در لایه داخلی سفت بافت عضلانی رحم شکل می‌گیرد.
● پولیپ رحم خوش خیم است یا بدخیم؟
پولیپ های رحمی معمولا خوش خیم هستند. احتمال بدخیم شدن پولیپ ها در خانم های سنین باروری۲ تا ۳ درصد می باشد و در خانم های سنین یائسگی ۵ تا ۶ درصد است.
بعد از جراحی، پولیپ رحم فرد به پاتولوژی فرستاده می‌شود و اقدام درمانی بعدی طبق نظر پاتولوژیست تعیین می‌شود. در صورتی که جواب پولیپ رحم، بدخیم باشد، نیاز به جراحی مجدد است.
● آیا پولیپ رحم باعث سقط جنین و نازایی می‌شود؟
بسیاری از مادران با وجود پولیپ، بارداری طبیعی را پشت سر می گذارند ولی در صورتی که سابقه نازایی وجود داشته باشد، پولیپ آندومتر طبق صلاحدید متخصص زنان برداشته می شود.
