ماستیت در دوران شیردهی
ماستیت یا آبسه پستان
ماستیت یکی از بیماریهای عفونی پستان است که می تواند در زنان شیرده اتفاق بیفتد. طبق آمار از هر ۱۰ مادر شیرده، یک مادر در سه ماه اول شیردهی از عفونت یا آبسه پستان رنج میبرد. بنابراین قبل از هر ورم یا علائم شدیدتری آن را جدی بگیرید و از آن نگذرید.
زمانی که مقداری شیر در مجراهای شیردهی باقی بماند و خالی نشود، پستان ملتهب شده و ورم میکند. روند به این صورت است که در طی تغذیه با شیر مادر، در صورتی که باکتری به بافت پستان وارد شود یا مجاری شیر توسط شیر مسدود شود، عفونت اتفاق میافتد که باعث ورم و التهاب پستان میشود. در صورتی که درمان نشود، به ماستیت تبدیل میشود.
دلایل ابتلا به ماستیت یا آبسه پستان در دوران شیردهی
در صورتی که برای اولین بار است که به نوزادتان شیر میدهید و دوران شیردهی را تجربه میکنید، باید مراقبت بیشتری برای جلوگیری از ابتلا به ماستیت داشته باشید. معمولا این عارضه در مادرانی که برای دومین یا سومین بار دوران شیردهی را تجربه میکنند، کمتر اتفاق میافتد. این را در نظر داشته باشید که اگر از روشهایی مثل شیر خشک برای تغذیه به کودک استفاده میکنید، ممکن است نوزاد شما تمایلی کمتری به نوشیدن شیر شما داشته باشد و در این صورت شیر بیشتری در سینه شما میماند. عواملی که میتوانند سبب آبسه پستان شود، شامل موارد زیر می باشد:
- ایجاد فاصله زمانی طولانی بین دو نوبت شیردهی
- سختگیری در برنامه و زمان بندیهای شیردهی
- خوابیدن نوزاد در تمام شب و عدم مکیدن سینه و خوردن شیر
- پوشیدن سوتین یا لباس تنگ
- خوابیدن روی پستانها
- جراحت یا آسیب یا ترک پستان
علائم عفونت پستان و ماستیت عفونی
در صورتی که به عفونت پستان دچار شده باشید، ممکن است توده قرمز، دردناک، سفت و به شکل غیرمعمولی را روی سینه یا حوالی آن ببینید که میتواند نشانهای از التهاب باشد. تب و لرز، یا خستگی نیز از علائم دیگری است که در صورت ابتلا میتواند شما را درگیر کند. اگر عفونت و باکتری سبب التهاب سینه نشده باشد، احتمالا باقی ماندن شیر در مجرای سینه یا پرخون شدن سینه ممکن است سبب بروز چنین عارضهای شود. در این عارضه ممکن است با علائمی همچون علائم زیر روبرو شوید:
- ورم
- قرمزی
- سفتی
- سوزش
- بیرون آمدن ترشح غیر شیری از مجرای شیر
- تب و بی حالی
- درد عضلانی
- سردرد
درمان ماستیت در دوران شیردهی
از جمله روشهای درمانی این عارضه عبارت است از:
-
داروی آنتی بیوتیک و مسکن
در شرایط ابتلا به ماستیت، پزشک به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز داروی آنتی بیوتیک تجویز میکند که تا پایان دوره درمان بایستی به طور مرتب آنها را مصرف کنید. در صورتی که دوران شیردهیتان با درد همراه باشد، برای التیام درد، پزشک داروی مسکن مانند استامینافون یا ایبوپروفن تجویز میکند.
-
قرار دادن کمپرس آب گرم
در صورتی که روی ناحیه ملتهب کمپرس آب گرم قرار دهید، میتواند به افزایش جریان خون و شیردهی کمک کند. دوش آب گرم و کمپرس یخ نیز سوزش و التهاب را کاهش میدهد.
-
تخلیه آبسه به روش جراحی
درصورت عارضه دار شدن ماستیت و تشکیل آبسه در پستان، علاوه بر درمان آنتی بیوتیکی، تخلیه جراحی کالکشن نیز ضرورت پیدا می کند.
نکات مهم
- در صورتی که دچار آبسه پستان شدید باید سریعاً به پزشک خبر دهید تا طی اقدامی سریع، درمان صورت بگیرد. ممکن است با توجه به وضعیت بیمار، در مواردی جراحی یا تخلیه مایع عفونی از سینه انجام شود.
- در صورتی که به عفونت پستان دچار شدید، شیردهی را با همان پستانی که درد دارد، ادامه دهید. این کار کمک میکند تا جریان شیر ادامه پیدا کند و فشار روی بافت پستان کمتر شود و درمان آن سریعتر صورت بگیرد. در صورتی که شیردهی را قطع کنید، تجمع شیر، شرایط عفونت و تورم سینه را دردناک میکند. بهتر است قبل از هر وعده شیردهی چند دقیقه کمپرس آب گرم روی سینه قرار دهید تا مجاری شیر تحریک شود و شیردهی راحتتر صورت بگیرد.
- در صورتی که کودک شما در طول هر وعده تغذیه، به طور کامل شیر سینه را تخلیه نمیکند، بعد از پایان تغذیه او، خودتان با دست این کار را انجام دهید. شیردوشهای دستی و برقی هم میتواند کمکتان کند. در هر صورت، با دیدن هر علامت و دردی آن را جدی بگیرید و به پزشک اطلاع دهید. عفونت درمان نشده میتواند شدیدتر شود و شما را در معرض ابتلا به آبسه سینه قرار دهد .
آیا ماستیت دوران شیردهی خطرناک است؟
بهترین راه برای پیشگیری از التهاب و عفونت پستان (ماستیت)، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل به همراه ورزش در دوران شیردهی است. مرتب سینهها را شستشو دهید تا از ورود باکتری به داخل مجاری شیر جلوگیری شود. در صورتی که بعد از پایان شیردهی، نوزادتان دیگر میلی به خوردن شیر نداشت و همچنان سینه شما پر شیر بود، بهتر است باقی مانده شیر را تخلیه کنید تا در نوبت بعدی به نوزادتان بدهید. کمپرس آب گرم و ماساژ میتواند خارج شدن شیر را راحتتر کند .
ماستیت، عفونتی است که نیاز به معاینه و درمان دارد و در صورت نادیده گرفتن آن میتواند تبدیل به آبسه شدید شود. در این مورد مراجعه به پزشک متخصص جراح و یا متخصص زنان و انجام بررسی های تکمیلی مانند سونوگرافی سینه ضروری می باشد. علائم را نادیده نگیرید و با مراجعه به بهترین سونوگرافی پزشکتان را در جریان وضعیت خود قرار دهید.