فیبروم رحمی چیست؟
فیبروم رحمی
به رشد غیر طبیعی بافت عضلانی رحم که بصورت توده در می آید فیبروم می گویند.فیبروم رحمی که به نام های دیگری همچون لیومیوم، میوم و یا فیبروئید نیز شناخته می شود شایعترین توده خوش خیم دستگاه تناسلی در خانم های سنین باروری می باشد.
فیبروم ها می توانند منفرد باشند ولی معمولا متعدد هستند و به شیوه های مختلف بر روی کیفیت زندگی خانم های مبتلا تأثیر می گذارند.جهت تشخیص فیبروم های رحمی باید به بهترین سونوگرافی مراجعه نمایید تا با تشخیص مناسب بتوانید آن را درمان کنید.
انواع فیبروم رحمی
فیبروم ها بر حسب مکان قرار گیری به چهار دسته تقسیم می شوند:
فیبروم اینترامورال
این فیبروم ها در داخل میومتر قرار دارند . معمولا بدون علامت هستد و بصورت اتفاقی در سونوگرافی کشف می شوند.
فیبروم ساب موکوزال
بخشی از این فیبروم ها با حفره آندومتر ارتباط دارد و دارای اثر فشاری بر روی آندومتر می باشد. این فیبروم ها می توانند باعث ایجاد لکه بینی در بین پریود ها شوند. همچنین می توانند با ایجاد اختلال در لانه گزینی باعث ناباروری بشوند.
فیبروم ساب سروزال و فیبروم پدانکوله
این فیبروم ها از دیواره رحم به سمت خارج رشد می کنند و می توانند باعث اثر فشاری بر روی ساختمان های خارج لگنی بشوند.
فیبروم ترانس مورال
این فیبروم ها ترکیبی از سه نوع فیبروم ذکر شده در بالا هستند و از دیواره داخلی رحم تا دیوراه خارجی رحم گسترش پیدا می کنند.
چه افرادی در معرض ابتلا به فیبروم رحمی هستند؟
عوامل زیادی از جمله سابقه خانوادگی، سن بالای سی سال، فشار خون بالا، سابقه کمبود ویتامین D و ژنتیک ممکن است فرد را در معرض ابتلا به فیبروم قرار دهد. به طور کلی می‌توان عوامل موثر در ابتلا به فیبروم موارد زیر است:
- نامنظم‌بودن ترشح هورمون‌ها
- کم‌بودن میزان پروژسترون
- مصرف اندک و ناکافی میوه و سبزی
- داشتن اضافه‌وزن
- مصرف غذاهای التهاب‌زا
- استرس و اضطراب
- هورمون‌درمانی زنان یائسه
علائم فیبروم رحمی
فیبروم ها اغلب بدون علامت هستند. اما در عین حال که در برخی از خانم‌ها بدون علائم یا دارای علائم خفیف است، در برخی دیگر دارای علائم شدیدتری است. از جمله شایعترین نشانه هایی که در افراد علامت دار بروز می‌کند موارد زیر است:
عادت‌های ماهانه شدید
دلایل و عوامل زیادی در برهم ریختن چرخه قاعدگی و میزان خون دوران پریود تاثیر می‌گذارند، اما می‌توان گفت یکی از دلایل شایع آن، فیبروم رحمی است. فیبروم ها می توانند مدت زمان خونریزی و حجم خونریزی قاعدگی را شدیدتر کنند. در نتیجه بیمار با پریودی سخت‌تر و طولانی‌تر روبرو خواهد بود.
احساس سنگینی در ناحیه لگن
از علائم فیبروم در خانم‌ها، احساس توده‌ای در لگن یا احساس رشد کردن چیزی در این ناحیه است. فیروم‌های بزرگ در افراد ممکن است به گونه‌ای باشد که خانم‌ها احساس کنند چیزی در لگن‌شان به پایین فشار می‌آورد. یک احساس سنگینی در ناحیه شکم و لگن که کمی توصیف آن پیچیده است.
احساس در ناحیه لگن، پا یا کمر
فیبروم کمتر به صورت درد خود را بروز می‌دهد. اما در برخی از خانم ها می تواند به صورت درد مزمن یا تیر کشیدن خود را نشان دهد، به طوری در بعضی موارد راه رفتن را سخت‌تر می‌کند.
تکرر ادرار
رحم دقیقاً در مجاورت مثانه قرار گرفته و فیبروم های بسیار بزرگ ساب سروزال و پدانکوله با اثر فشاری بر روی مثانه می توانند باعث تکرر ادرار بشوند.
سخت شدن مدفوع
در صورتی که فیبروم رحم در پشت رحم قرار گرفته باشد، به رکتوم فشار آورده که در نتیجه حرکت روده محدود شده و باعث ایجاد یبوست می شود.
احساس خستگی شدید
در موارد شدید، فیبروم‌ها باعث اختلال و افزایش خونریزی در دوران پریود می‌شوند و میتوانند باعث کم خونی و کمبود آهن در بدن شده و در نتیجه احساس خستگی مداوم با خود به دنبال خواهند داشت. احساس خستگی مداوم، تنگی نفس، سرگیجه، تپش قلب و .. از جمله عوارض کم خونی است که به دنبال فیبروم های رحمی پر عارضه در بدن به وجود آمده است و می‌توان با آزمایش خون آن‌ها را تشخیص داد.
نفخ شکمی زیاد
نفخ شکم ممکن است در اثر خوردن مواد غذایی یا دلایل دیگر به وجود بیاید. اما زمانی که پای فیبروم های بسیار بزرگ با گسترش به شکم به میان می‌آید، میزان نفخ معده و احساس سنگینی سر دل افزایش می یابد.
احساس درد در رابطه جنسی
درد در هنگام نزدیکی ممکن است به دلایل مختلفی از جمله سرطان دهانه رحم یا خشکی واژن رخ دهد. این عارضه علامت رایجی از فیبروم رحمی نیست اما ممکن است گاهی رخ دهد. در صورتی که فیبروم به واژن فشار بیاورد یا از رحم جدا شده و درون واژن بیفتد، می‌تواند رابطه جنسی را برایتان دردناک و عذاب آور کند.
در شرایطی که فیبروم به رحم متصل شده ممکن است در حین رابطه جنسی تکان بخورد و به بخش‌های دیگر فشار آورد که به دنبال آن درد را احساس می‌کنید.
فیبروم رحم و بارداری
فیبروم های رحم معمولاً از علل نازایی نیستند و غالباً بصورت تصادفی در سونوگرافی ترانس واژینال کشف می شوند. تنها در دو حالت درمان فیبروم ها جهت درمان ناباروری انجام می شود :
- فیبروم هایی که به داخل کانال اندومتر مرتبط هستند و دارای اثر فشاری بر روی کانال اندومتر می باشند (فیبروم ساب موکوزال). این فیبروم ها می توانند در روند لانه گزینی اختلال ایجاد کنند.
- فیبروم های بسیار بزرگ که باعث به هم ریختگی ساختمان رحم می شوند و میتوانند با اثر فشاری بر روی دهانه رحم و یا لوله های رحمی باعث ایجاد مشکل در بارداری و حین زایمان شوند.
در صورتی که خانم بارداری دارای فیبروم رحمی باشد، با تاثیری که هورمون‌ها در زمان بارداری روی فیبروم‌ها می‌گذارند، این فیبروم ها معمولا بزرگتر می‌شوند. در این زمان ممکن است فیبروم دچار نکروز خونریزی شود که با درد همراه است. اگر میزان خونریزی کم باشد، به جنین آسیبی وارد نمی‌شود.
تفاوت فیبروم با پولیپ رحم
پولیپ‌های رحمی در داخل حفره رحم و از منشا دیواره رحم (آندومتر) به وجود می‌آیند. در صورتی که فیبروم‌ها از منشا بافت عضلانی رحم (میومتر) هستند. برای درک تفاوت این دو ضایعه می‌توان گفت پولیپ‌ها حالت انعطاف پذیر داشته و در جدار داخلی رحم شکل می‌گیرد در حالی که فیبروم ها در لایه داخلی سفت بافت عضلانی رحم شکل می‌گیرد.
درمان فیبروم رحم
فیبروم رحم را با روش‌های زیر می‌توان آن را درمان کرد:
میومکتومی
میومکتومی عمل جراحی است که برای برداشت فیبروم‌ها به کار می‌رود. میومکتومی به سه روش لاپاروتومی، لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی (جهت فیبروم های ساب موکوزال) انجام می‌شود. بر خلاف روش هیسترکتومی، در این روش، رحم باقی می‌ماند و همچنان فرد می‌تواند توانایی بارداری خود را حفظ کند.
آمبولیزاسیون عروق رحمی
یک روش درمانی غیرتهاجمی است که با تزریق مواد اسکلروزان به داخل شریان های رحمی، جریان خون به فیبروم‌ها را متوقف می‌کند و به این ترتیب جلوی رشد آن‌ها گرفته می‌شود.
هیسترکتومی
در این روش درمانی، رحم به طور کامل برداشته می‌شود. این روش آخرین گزینه است و یک روش قدیمی برای درمان فیبروم‌های رحم است. معمولا در بسیاری از موارد، قبل از هیسترکتومی،از روش‌های دیگر برای درمان این عارضه استفاده می شود.
